رکوئیم ( Requiem Mass , K. 626) موتزارت

رکوئیم مس در ر مینور (Requiem Mass in D minor (K. 626) در سال 1791 ، آخرین سال از زندگی آهنگساز ، در شهر وین پایتخت اتریش نوشته شد . این اثر آخرین خلق موتزارت و همچنین جزء قدرتمندترین و مورد احترام ترین آثر اوست هر چند مشخص نیست که چه میزان از نسخه اصل آن توسط خود موتزارت و چه میزان از آن توسط آهنگسازان دیگر ، همچون فرانس سوسمایر (Franz Xaver Süssmayr) نوشته و تکمیل گردیده است .

گفته می شود که در هنگام مرگ موتزارت در 5 دسامبر 1791 وی تنها موومنت آغازین آن (Requiem aeternam) و قسمت هایی از Kyrie وگروه کر را به اتمام رسانده بود .

اتفاقات بعد از مرگ آهنگساز

این ریکوئیم را شخصی به نام کنت فرانتس فون والسگ توسط واسطه های ناشناس به موتزارت سفارش داده بود . گفته می شود که این کنت که موسیقیدان آماتور و نابلدی بوده است ، با سفارش از آهنگسازان دیگر و خریدن قطعات از آن ها ، آثار را به نام خود منتشر مینموده و از این طریق برای خود شهرت کسب می کرده است . او این ریکوئیم را به بهانه مرگ همسرش از موتزارت طلب کرده بود و قسمت ناچیزی از بهای آن را از پیش پرداخته بود . پس از مرگ موتزارت ، بیوه ی وی به طور مخفیانه ، نوشتن ادامه اثر را به آهنگسازان دیگری می سپارد تا بتواند پس از اتمام آن مبلغ آن را به طور کامل دریافت دارد . جوزف فون ایبلر (Joseph von Eybler) نخستین کاندیدا برای این کار بود . او پس از دریافت قطعه از بیوه ی موتزارت قسمت های "Dies irae" تا "Lacrimosa" آن را به طور کامل به اتمام رساند ولی پس از آن وی در تطبیق ادامه اثر خود با نوشته های موتزارت وا ماند و قطعه را به همسر موتزارت پس داد .

کنتانزه موتزارت - همسر ولفگانگ آمادئوس موتزارت

کاندیدای دوم شخصی بود به نام فرانز ژاور سوسمایر (Franz Xaver Süssmayr) که شخصا در نوشتن این اثر موتزارت را یاری بسیار داده بود . وی قسمت های نوشته شده توسط ایبلر را از وی قرض گرفت و سازبندی قسمت "Dies Irae" را تغییر داد . وی همچنین در "Lacrimosa" تغییراتی ایجاد کرد و موومنت های دیگری همچون "Sanctus" ، "Benedictus" و "Agnus Dei" را مطابق ساختار رکوئیم ها به اثر افزود . وی در نهایت با استفاده از تم هایی که خود موتزارت برای موومنت انتهایی این اثر در نظر گرفته بود ، "Lux aeterna" را نوشت و ریکوئیم را به اتمام رساند . بعد ها سوسمایر و بیوه ی موتزارت هر دو اعلام کردند که که بخش انتهایی این ریکوئیم با دستور العمل هایی که موتزارت پیش از مرگش به همسر خود و سوسمایر داده بود ، نوشته شده است . حالا این امر حقیقت دارد یا خیر بر ما پوشیده است . نا گفته نماند که امروزه بسیاری اعتقاد دارند که اگر موتزارت زنده می ماند و ریکوئیم را خود به اتمام می رساند هرگز از تم آغازین برای اتمام اثر استفاده نمی کرد .
شایعاتی هم وجود دارد که آهنگسازان دیگری از جمله ماکسیمیلیان استدلر (Maximilian Stadler) در نوشتن قسمت هایی مانند "Domine Jesu" به سوسمایر یاری رساندند . همچنین "Agnus Dei " نیز شباهت بسیاری به مس قبلی موتزارت K. 220 دارد . در نهایت نسخه نهایی این اثر با امضایی جعلی از موتزارت به تاریخ 1792 برای والسگ ارسال شد . اجرای عمومی و همینطور قسمت های نوشته شده توسط سوسمایر با نظر مثبت مخاطبان رو به رو شد (شاید به این دلیل که کسی حقیقت ماجرا را نمیدانست) . درسال 1819 اجرای بزرگ ریکوئیم به رهبری یکی از شاگردان جوزف هایدن ، ژان کلود مالگوری (Jean-Claude Malgoire.) برای اثر شهرت زیادی به ارمغان آورد (هر چند لازم به ذکر است مالگوری بعضی از قسمت های اثر را تغییر داد) . حقیقت ماجرا و همنچنین نسخه های اصلی و نا تمام و نسخه های بعدی در اواخر قرن 19 کشف شدند .

بیوه ی موتزارت با زیرکی تمام مرگ موتزارت را از والسگ مخفی نگاه داشت و پس از گرفتن پول از وی ، اثر را دوباره به قیمتی گزاف به انتشاراتی در وین فروخت و پول زیادی به دست آورد .
گفته می شود پس ازینکه موتزارت نوشتن ریکوئیم را قبول کرد به جای کار بر روی آن در پراگ اپرایی با نام "La clemenza di Tito" را آغاز نمود . ولی پس از مدتی وی به سختی بیمار شد و پس از بازگشتش به وین و در حالیکه از بیماری به سختی رنج می برد کار بر روی ریکوئیم را آغاز نمود در این زمان او به شدت افسرده بود و مدام از مرگ صحبت می کرد و به دیگران می گفت که او را مسموم کرده اند ، حتی از وی نقل شده که وی این ریکوئیم را برای خود مینویسد . و در نهایت نوشتن این قطعه به قیمت جان آهنگساز تمام شد .

مشخصات :
ارکستر فلارمونیک برلین
کنسرت بزرگ داشت هربرت فون کارایان
رهبر ارکستر : کلادیو آبادو