دریاچه قو ( Swan Lake )

دریاچه قو (اپوس 20) (به انگلیسی : The Swan Lake) (به روسی :Лебединое Озеро ) نام باله ایست در 4 پرده از نابغه مشهور روس پیوتر ایلیچ چایکوفسکی که درسال 1876 توسط وی نوشته شده است . سناریو این باله بر پایه یکی از افسانه های قدیمی آلمان و همینطور داستان های محلی روس توسط ولادیمیر بگیچف و واسیلی گلتسر (Vladimir Begichev , Vasiliy Geltser) نوشته شده است . امروزه این نمایش یکی از مهمترین ‌ترین نمایش‌ها در به صحنه کشیدن عشق و زیبایی محسوب می‌شود .

با اینکه این باله برای اولین بار در 27 فوریه 1877 در تئاتر بولشوی در مسکو با عنوان"دریاچه ی قو ها " (The Lake Of the Swans) به روی صحنه رفت ولی میتوان گفت که اجرای اصلی آن در 15 ژانویه 1895 در تئاتر مارینسکی سنت پترزبورگ اتفاق افتاد . ریکاردو دریگو که در این اجرا سمت رهبری ارکستر را به عهده داشت تغییراتی در اثر داد که تاثیر عمیقی بر روی اجرا های بعدی آن گذارد به طوری که امروزه نسخه اصلی آن کمتر اجرا میشود . امروزه اکثرا کمپانی های باله در دنیا اثر خود را بر اساس نسخه 1895 که به ایوانف معروف است اجرا میکنند . اجرای نخست این باله به دلیل ضعف اجرا به واکنش شدید منتقدین روبرو شد .

اجرا های اصلی

-اجرای مسکو (اولین اجرا) :

تاریخ : 27 فوریه 1877
مکان : تئاتر بولشوی ، مسکو
بالرین رهبر : جولیوس ریزاینر(Julius Reisinger)
رهبر ارکستر : استپان ریابوو (Stepan Ryabov)
طراح صحنه : کارل والتز (پرده 2 و 4) ، ایوان شنگین (پرده 1) ، کارل گروپیوس (پرده 3)

--اجرای سنت پترزبورگ :
تاریخ : 15 ژانویه 1895
مکان : تئاتر مارینسکی ، سنت پترزبورگ
بالرین رهبر : ماریوس پتیپا (Marius Petipa) (پرده اول و سوم) ، لو ایوانو (Lev Ivanov) (پرده دوم و چهارم)
رهبر ارکستر : ریکاردو دریگو (Riccardo Drigo)
طراح صحنه : (Yevgeny Ponomaryov)

---اجرا های مهم دیگر :
1880 و 1882 ، تئاتر بولشوی ، مسکو ، بالرین رهبر : ژورف هانسن (Joseph Hansen) ، رهبر و طراح های صحنه مانند اجرای نخست
1901 ، تئاتر بولشوی ، مسکو ، بالرین رهبر : الکساندر گروسکی (Aleksandr Gorsky) ، رهبر ارکستر : آندری آرندز (Andrey Arends) ، طراح صحنه : الکساندر گلووین (Aleksandr Golovin) (پرده اول) ، کنستانتین کرووین ( Konstantin Korovin) (پرده دوم و چهارم) ، ن.کلودت (N. Klodt) (پرده سوم)
1911 ، لندن

قسمتی از پرده اول ، ملاقات سیگفرید و اودت ، تم معروف این بالت

ریشه ها

ریشه اصلی داستان دریاچه قو بار ها مورد بحث منتقدان بوده است . لوپوخوف دریاچه قو را یک باله ی ملی خوانده و داستان آن را ، داستانی با ریشه روسی اعلام کرده است . این در حالی است که قسمت های زیادی از این اثر شبیه به رقص های قدیمی اسلوانیایی نوشته شده است . به گفته لوپوخوف هم ریشه داستان و هم نحوه به تصویر کشیده شدن عشق در این باله اصالتا روسی میباشد در حالی که منتقدان غربی افسانه های مردم آلمان را ریشه اصلی داستان این باله می دانند . آنان معتقدند لیبرتو این باله بر اساس داستانی از نویسنده آلمانی یوهان کارل آگوست موساوس (Johann Karl August Musäus) به نام "نقاب دزدیده شده" (Der geraubte Schleier) نوشته شده است . این لیبرتو همچنین حاوی شباهت هایی به داستان روسی "اردک سفید" (The White Duck) است . از نزدیکان چایکوفسکی نقل شده که وی علاقه بسیاری به داستان غم انگیز زندگی لودویگ دوم ، پادشاه باواریا و کنت راینلند داشته . گمان می رود که شخصیت وی الهام بخش چایکوفسکی برای خلق شاهزاده سیگفرید بوده است . افسانه های مردم ایرلند نیز بی شباهت به این باله نیست .

قسمتی از پرده دوم ، رقص اودت

ساز ها

ساز های بادی-چوبی :

• پیکولو (piccolo)
• 2 فلوت
• 2 ابوا
• 2 کلارینت
• 2 فاگوت
  

ساز های بادی-برنجی :

• 4 هورن
• 2 ترومپت
• 3 ترومبون
• توبا
• 2 کورنت
  

ساز های کوبه ای :

• تیمپانی
• طبل (Snare Drum)
• سنج (Cymbal)
• طبل باس
• مثلث
• ضرب (Tambourine)
• قاشقک (کاستانیت) (Castanet)
• گنگ (Gong) (tam-tam)
• گلاکنسپیل (Glockenspiel)
  

ساز های زهی :

• هارپ (چنگ)
• ویلون (دو سری )
• ویولا
• ویلون سل
• کنتراباس

داستان کلاسیک

در نسخه کلاسیک، نمایش با جشن تولد ۲۱ سالگی شاهزاده سیگفرید (Siegfried) شروع می‌شود. در این سن شاهزاده باید کسی را به همسری برگزیند، در حالی که شاهزاده مردد و بیم‌ناک به کنار دریاچه‌ای پناه می‌برد، متوجه قوی بسیار زیبایی می‌شود که توسط دسته‌ای دیگر از قوها احاطه شده. در گرگ و میش غروب آفتاب ملکه قوها به زنی زیبا به نام اودت (Odette) تبدیل می‌شود. شاهزاده می‌فهمد جادوگری شیطانی به نام وان راثبارت (Von Rothbart) اودت و دخترکان ندیمه او را به قوهایی تبدیل کرده که تنها در طول شب می‌توانند به صورت انسان درآیند و دریاچه نیز در حقیقت چیزی جز اشک چشم پدران و مادران دخترکان ندیمه نیست.اودت به شاهزاده می‌گوید که تنها اگر مردی که قلبی پاک دارد به او ابراز عشق کند طلسم باطل خواهد شد، اما پیش از آنکه شاهزاده بتواند عشق خود را آشکار کند جادوگر بدطینت ظاهر می‌شود و او کسی جز یکی از اساتید و پیش‌کسوتان شاهزاده جوان نیست. جادوگر فرمان می‌دهد قوها در دریاچه به رقص آیند و بدین ترتیب مانع تماس اودت و شاهزاده می‌شود.روز بعد مادر شاهزاده به او دستور می‌دهد عروسی انتخاب کند، اگرچه شاهزاده در ابتدا قادر به انتخاب نیست اما جادوگر با طلسمی دیگر دختر خود، ادیل (Odile) را به ظاهر اودت درمی‌آورد و شاهزاده عشق خود را به او ابراز می‌کند. اودت واقعی که در جایی مخفی شده و شاهد این صحنه‌است اندوهناک به سمت دریاچه می‌دود، واکنش او شاهزاده را متوجه فریب جادوگر می‌کند و در پی اودت روان می‌شود. درحالیکه اودت و ندیمه‌گانش اندوهگین در دریاچه شناورند شاهزاده حیله جادوگر را برای او توضیح می‌دهد و اودت او را می‌بخشد اما جادوگر سوگند و ابراز عشق شاهزاده به دخترش را یادآوری می‌کند. شاهزاده و اودت دست در دست هم وارد دریاچه می‌شوند، طلسم باطل می‌شود و قوهای ندیمه به انسان تبدیل می‌شوند، ندیمه‌ها جادوگر و دخترش را به دریاچه پرتاب می‌کنند و آنها در آب غرق می‌شوند. گروه ندیمه‌ها در کنار دریاچه روح شاهزاده و اودت را می‌بینند که از دریاچه خارج شده و به سمت بهشت پرواز می‌کنند.

قسمتی از پرده چهارم ، رقص قو های کوچک ، تم معروف دیگری از این بالت

داستان های مدرن

داستان اولیه دریاچه قو بارها تغییر یافته، نسخه ایوانفِ گروه باله نیویورک بدل به نسخه استاندارد مدرن شده‌است، در این نسخه ابراز عشق شاهزاده به دختر جادوگر خیانت به اودت محسوب شده و باعث جاودان شدن طلسم اودت می‌شود، در نسخه‌های آمریکایی پس از جاودان شدن طلسم، اودت ناراحت و اندوهگین خود را به داخل آب پرتاب می‌کند و شاهزاده عاشق از پس او در آب می‌پرد. این فداکاری و عشق خالص باعث شکست جادوگر و باطل شدن طلسم می‌شود، ندیمه‌ها به انسان تبدیل می‌شوند و روح شاهزاده و اودت به سمت بهشت پرواز می‌کند. در اجرای گروه‌های چینی و روسی معمولا عشق بین اودت و شاهزاده آنقدر قوی است که جادوگر را شکست می‌دهد و اودت تبدیل به انسان می‌شود.

دانلود صوتی :

مشخصات :
ارکستر سمفونی لندن
رهبر ارکستر : مایکل تیلسون توماس (Micheal Tilson Thomas)
سولویست ها : رادنی فرانکس (کورنت) ، الکساندر بارانچیک (ویلون) ، داگلاس کامینگز (ویلونسل)

دانلود آهنگ های پرده ... ( اول / دوم / سوم / چهارم )

دانلود تصویری :

جهت دانلود تصویری به این قسمت مراجعه کنید .