زیبای خفته ( The Sleeping Beauty )

زیبای خفته اپوس66 ( به انگلیسی : The Sleeping Beauty ) ( یه روسی : Спящая Красавица, Spyashchaya Krasavitsa) باله ای با یک مقدمه و سه پرده است که در سال 1889 توسط پیوتر ایلیچ چایکوفسکی نوشته شد . سناریو این بالت نوشته ایوان وسلوولوژسکی (Ivan Vsevolozhsky) می باشد که بر پایه داستانی از چارلز پرولت* (Charles Perrault) خلق گردیده است . رقص های نسخه اصلی این بالت توسط ماریوس پتیپا (Marius Petipa.) ** طراحی گردیده اند .
این اثر برای اولین بار در تئاتر مارینسکی سنت پترزبورگ در سال 1890 به روی صحنه رفت و با استقبال بی نظیری رو به رو گردید . این بالت به در میان مردم به عنوان بهترین بالت چایکوفسکی مشهور شد و پس از آن چایکوفسکی در فهرست بهترین باله نویسان تاریخ جای گرفت . تزار سوم ، پادشاه روسیه نیز در میان تماشاگران این بالت حضور داشت . گفته می شود که وی در پایان بالت از جمله ی واژه ی «خیلی خوب بود» استفاده کرده و این باعث ناراحتی چایکوفسکی شده چرا که از تزار توقع برخورد بهتری داشته است .

تاریخچه

در 25 می 1888 چایکوفسکی به دیدن مدیر تئاتر سلطنتی روسیه ( وسلوولوژسکی) رفت تا در مورد امکان نوشتن باله ای بر پایه داستان اودین با وی مشورت کند . وسلوولوژسکی در عوض پیشنهاد خلق باله ای بر پایه داستان La Belle au Bois dormant (زیبای خفته در جنگل) نوشته چالز پرولت به وی داد . چایکوفسکی با اینکه از شکست باله ی پیشین خود (دریاچه قو) کمی دلخور بود ، در قبول پیشنهاد کوتاهی نکرد . چایکوفسکی بعد ها از وسلوولوژسکی به خاطر پیشنهادش تشکر کرد . طراح رقص ها (ماریوس پتیپا) - که درآن زمان بالت مستر ، ارکستر سلطنتی زوسیه هم بود - توضیحات بسیار دقیقی از خواسته هایش در موسیقی برای چایکوفسکی فرستاد . وی که در آن زمان در فرولووسکوی اقامت داشت ، کار بر روی قطعه را به سرعت آغاز نمود . او نت نویسی قطعه را در 1888 آغاز نمود . در 30 می 1889 سازبندی اثر را شروع کرد . تمرکز این باله بیشتر بر روی فرشته های لیلاک ، نیرو های بهشتی ، و شیطان (کارابوس) نیروی اهریمنی، است .

والس گارلند ، تم اصلی این بالت و یکی از مشهورترین والس های موجود برای رقص
نسخه والت دیسنی این آهنگ را که در انیمیشن زیبای خفته نیز استفاده شد "در یکی از رویا هایم" (Once Upon A Dream ) مینامند.

این باله به عنوان یکی از مشهورترین باله های زمان خود از مرز روسیه گذشت و تا غرب اروپا نیز سفر کرد . هرچند که چایکوفسکی نتوانست با چشم های خود این موفقیت عظیم را ببیند . وی 3 سال بعد در سال 1893 از دنیا رفت . این بالت در طول 10 سال بیش از 200 بار به روی صحنه رفت و عنوان دومین باله ی پر اجرا را به خود اختصاص داد .( اولین ، باله ی دختر فرعون ، اثر مشترک پتیپا/پوگنی)
زیبای خفته ، با چهار ساعت زمان طولانی ترین باله ی چایکوفسکی است .

ساز ها

ساز های بادی-چوبی :

• پیکولو
  
• 2 فلوت
  
• 2 ابوا
  
• کر آنگله ( انگلیش هورن )
• 2 کلارینت
• 2 فاگوت

ساز های بادی- برنجی :

• 4 هورن
• 2 کورنت
• 2 ترومپت
• 3 ترومبون
• توبا

ساز های کوبه ای :

• تیمپانی
• مثلث
• تامبورین
• طبل
• طبل باس
• سنج
• قاشقک
• گنگ

ساز های زهی :

• 2 هارپ ( چنگ )
  
• پیانو
• ویلون ( دو سری )
• ویولا
• کنتراباس
• ویلونسل

داستان
پیش پرده

داستان از آن جایی آغاز می شود که پادشاه فلورستان به مناسبت جشن تولد دخترش مراسم بسیار بزرگی بر پا داشته است . وی همچنین شش فرشته را نیز به مهمانی دعوت کرده تا مادرخوانده های دخترش باشند . در حالی که فرشته مشغول بخشیدن صفاتی از جمله صداقت ، بخشایندگی و آواز خواندن به او هستند . کارابوس با عصبانیت از اینکه چرا پادشاه او را به مهمانی دعوت نکرده از راه می رسد . پادشاه و ملکه سریعا شروع به عذر خواهی کرده و متصدی جشن ها را مسئول این اشتباه اعلام می کنند . با این حال کارابوس ، پرنسس را طلسم میکند که وی در سن شانزده سالگی دست خود را مجروح کرده و می میرد . پس از رفتن کارابوس ، پادشاه و ملکه از فرشته لیلاک ، آخرین فرشته که هنوز هدیه خود را به پرنسس نداده بود ، خواهش میکنند تا پرنسس را نجات دهد . وی پرنسس را جادو میکند تا در شانزده سالگی پس از مجروح شدن دستش به خواب عمیقی به مدت 100 سال فرو رود و پس از آن با بوسه شاهزاده ای بهوش آید .

پرده اول

این پرده با جشن تولد 16 سالگی پرنسس آغاز می شود و با والس معروف گارلند (تم اصلی) ادامه می یابد . پادشاه دستور داده تا تمام اشیاء تیز از کشور جمع آوری و سوزانده شود اما کارابوس در چهره دختر بچه ای بر پرنسس پدیدار شده و به عنوان هدیه تولد سوزنی به او اهدا می کند . پرنسس سوزن را از وی میگیرد و ناگهان دستش پاره شده و بیهوش می شود . کارابوس چهره اصلی خود را نمایان می سازد و از آن جا می رود . لحظه ای بعد فرشته لیلاک پدیدار شده و قولش را به پادشاه یادآورمیشود و تمام کشور را طلسم میکند تا به خوابی 100 ساله فرو روند و تا وقتی پرنسس بیدار نشده ، بیدار نشوند .

پرده دوم

100 سال بعد شاهزاده فلوریموند (در نسخه اصلی شاهزاده دزایر) مشغول شکار است . او بشدت ناراحت است و دوستانش سعی میکنند با روش های مختلف وی را خوشحال کنند . وی همچنان ناراحت است و از دیگران درخواست میکند تا تنهایش بگذارند . چند لحظه بعد فرشته لیلاک بر شاهزاده پدیدار می شود و تصویری از پرنسس بر او نمایان می سازد . شاهزاده محسور از زیبایی پرنسس از فرشته خواهش میکند تا وی را به نزد او ببرد . شاهزاده قصر را در حالی که شاخه ها و تیغ های خاردار کارابوس دورش را گرفتند پیدا میکند . او سپس کارابوس را شکست می دهد و وارد قصر می شود و با بوسه ای پرنسس و تمام کشور را بیدار میکند . پس از آن شاهزاده عشقش را به پرنسس ابراز میکند و از او در خواست ازدواج می کند . پادشاه و ملکه نیز با خوشحالی اجازه این ازدواج را می دهند .

پرده سوم

مقدمات عروسی فراهم شده است . در میان مهمانان علاوه بر 6 فرشته ، قهرمانان داستان های دیگر چالز پرولت از جمله سیندرلا ، شنل قرمزی و گربه چکمه پوش نیز حضور دارند . این قسمت با رقص های زیاد مانند شنل قرمزی و گرگ ، سیندرلا و شاهزاده فورچون و معمولا یک ساراباند ادامه می یابد . در نهایت یک مازورکا نیز اجرا می شود . و شاهزاده و پرنسس با یکدیگر ازواج میکنند و از صحنه خارج می شوند.

دانلود صوتی :

مشخصات :
ارکستر سمفونیک لندن
رهبر ارکستر : آندره پروین

مقدمه
پرده اول
پرده دوم
پرده سوم

دانلود والس گارلند
(Garland Waltz)

[ کیفیت بالا - کیفیت پایین ]
دانلود تصویری :

جهت دانلود تصویری به این قسمت مراجعه کنید .

-----------------------------------------------------------

*چارلز پرولت (1628-1703) : نویسنده افسانه های مشهوری همانند سیندرلا ، زیبای خفته ، ریش آبی ، شنل قرمزی ، گربه چکمه پوش و .... و همچنین بنیان گذار ژانر تخیلی
ماریوس پتیپا : بالرین و طراح رقص مشهوری بود که در اکثر باله های عصر رومانتیک روسیه مانند فندق شکن ، زیبای خفته ، طلسم ، و دریاچه قو (نسخه 1895) رد پایی از او دیده می شود . از مهمترین باله های او میتوان به باله ی دختر فرعون اشاره کرد .